خیالپردازی اغلب برای اشاره به توانایی تفکر خلاقانه با رویاپردازی در مورد سناریوهای جدید، داستانهای خیالی و نمودهای بصری به کار برده میشود. افراد خلاق از جمله هنرمندان و نویسندگان دارای قوه تخیل و خیالپرداز فعال و قدرتمندی هستند. در روانشناسی، ی به توانایی تجسم ذهنی عواطفی که به طور فیزیکی وجود ندارند، اشاره دارد. برای مثال، زمانی که فردی بدون مشاهده یا مزه کردن به رایحه و طعم لیمو فکر میکند، خیالپردازی میکند .
خیالپردازی بخش مهمی از قوه شناخت انسان است . همچنین توانایی تجسم مواردی که هرگز رخ ندادهاند است . قدرتی است که فقط انسان ها از آن برخوردار هستند . کودکان نیز در طی دوره رشد خود به خیال پردازی میپردازند . قابلیت خیالپردازی به آنها کمک میکند تا قدرت دلسوزی را در خود تقویت کنند . تا بتوانند امور را از منظر دیگران مشاهده کرده و همچنین بتوانند عواقب اقدامات خود را تجسم کنند. برخی از درمانگران از بازی درمانی برای درمان کودکان استفاده میکنند . آن ها از قوه تخیل آنها برای رفع مشکلات و تقویت استراتژیهای مقابله استفاده میکنند.
نقش خیالپردازی در سلامت ذهنی
خیالپردازی نقشهای مهمی در سلامت روان هر فرد ایفا میکند. توانایی تفکر درباره مواردی که در حال وقوع نیستند میتواند به مشکلات سلامت روانی مانند اضطراب و توهم کمک کند. اما میتواند نقش مهمی در درمان نیز ایفا کند. برخی از درمانگران از بیماران خود میخواهند تا یک پایان خوب، نتایج مثبت و مکانهای آرامشبخش و صلحآمیز را به منظور بهبود سلامت روان و ذهن تجسم کنند. قوه تخیل میتواند در مدیتیشن متمرکز نیز موثر باشد . درمانگران از این روش برای مقابله با ترس و افسردگی بیمار استفاده میکنند. این موضوع برای کارل یونگ از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است . وی بر اهمیت رویاها و ذهن ناخودآگاه تاکید داشت. رویاها نیز نوعی خیالپردازی هستند. زیرا تصاویر، صداها و بوهایی دارند که در واقعیت حاضر نیستند.